Chwyldro Tiwnisia

Chwyldro Tiwnisia

Enghraifft o'r canlynol	civil resistance
Dyddiad	24 Rhagfyr 2010
Lladdwyd	338
Rhan o	Y Gwanwyn Arabaidd
Dechreuwyd	18 Rhagfyr 2010
Daeth i ben	14 Ionawr 2011
Lleoliad	Tiwnisia
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Dechreuodd yr hyn a elwir gan rai y Chwyldro Jasmin neu Intifada Tiwnisia (intifada: "gwrthryfel neu chwyldro poblogaidd") neu Gwrthryfel Sidi Bouzid ar 17 Rhagfyr 2010 yn ninas Sidi Bouzid yng nghanolbarth Tiwnisia pan losgodd dyn ifanc ei hun i farwolaeth gan gychwyn cyfres o brotestiadau gan y werin. Erbyn dechrau Ionawr 2011 roedd y gwrthdystiadau yn erbyn llywodraeth yr Arlywydd Zine el-Abidine Ben Ali wedi ymledu i sawl rhan o'r wlad, yn cynnwys y brifddinas Tiwnis. Saethwyd nifer o brotestwyr gan yr heddlu (rhwng 78 a 165 o bobl gan dibynnu ar y ffynhonnell). Gwrthryfel werin dros gyfiawnder cymdeithasol, democratiaeth a hawliau dynol yw'r "Chwyldro Jasmin". Ar 14 Ionawr 2011 gorfodwyd yr arlywydd unbenaethol Zine Ben Ali i adael y wlad ac roedd y Fyddin ar y strydoedd i gadw trefn, gweithred a groesawyd gan y mwyafrif a gredai byddai'r milwyr yn eu hamddiffyn rhag yr elfennau treisgar yn yr heddlu. Ar 17 Ionawr cyhoeddwyd llywodraeth undeb cenedlaethol i baratoi at etholiad rhydd i'w gynnal cyn diwedd Mawrth. Ond roedd llawer o bobl yn anfodlon iawn am fod y llywodraeth newydd yn cynnwys sawl aelod o'r hen sefydliad ac aelodau o'r RCD, plaid Ben Ali, yn cynnwys y cyn brif weinidog Mohamed Ghannouchi a pharhaodd y protestiadau. Ar hyn o bryd mae'r sefyllfa'n ansefydlog o hyd gyda'r Fyddin yn chwarae rhan amlwg a chyrffiw nos yn weithredol.^[1]

1. ↑ "Timeline: Tunisia's civil unrest", Al-Jazeera, 23 Ionawr 2011.